Türkiye emekliler Derneği başkanlar Kurulu sonuç bildirgesi açıklandı.Türkiye emekliler Derneği Zonguldak şubesi başkanı Hüseyin Memiş yaptığı açıklamada, başkanlar Kurulu toplantısının 8 ve 9 Mart tarihlerinde Ankara'da gerçekleştirildiğini belirterek şunları ifade etti.
“TÜED Başkanlar Kurulu Toplantısı, 8-9 Mart 2019 tarihlerinde Ankara'da Genel Merkez Salonu'nda yapılmıştır. Ülkenin ve emeklilerin gündemindeki konuların değerlendirildiği TÜED Başkanlar Kurulu Toplantısında; yerel seçimlerin ülkemiz ve milletimiz için hayırlı olması temennisinde bulunulmuştur.Belediyelerden,emeklilerin ekonomik ve sosyal sorunlarına daha çok önem verilmesinin talep edildiği, Başkanlar Kurulu toplantısında, 2019 yılının Cumhurbaşkanımız tarafından "Yaşlılık Yılı" ilan edilmesi emeklilere ve yaşlılara verilen bir önem olarak değerlendirilmiştir. Yaşlılık yılı nedeniyle Cumhurbaşkanımızın himayelerinde "1. YaşlılıkŞürası" Genel Yönetim Kurulumuzun da katılımıyla, Ankara'da toplanmıştır. Şuranın yaşımızın ve emeklilerimizin sorunlarına Cumhurbaşkanlığı katında bütüncül çözüm getireceği inancındayız. Birleşmiş Milletler Yaşlı Hakları Çalışma Komisyonunda görev alan derneğimiz, şura çalışmalarına yaşlı hakları konusunda destek vermiştir.
Başkanlar Kurulu Toplantısında müzakere edilen konulara ilişkin taleplerimiz şu şekilde sıralanmıştır.
Mahalli idarelerde görev alacak yöneticiler, emekli ve yaşlılara sahip çıkacak politikalara öncelik vererek,Anayasamızın 10. Maddesindeki yaslılarımıza yönelik "pozitif ayrımcılık" doğrultusunda projeler üretmeli.
Yaşlı ve emeklilerimizin toplumsal ve kamusal yaşamda aktif olarak yer almaları sağlanmalıdır. Özellikle, 65 yaş ve üzerine ücretsiz ulaşım hakkının kanunun öngördüğü şekilde her yerde aynı şekilde uygulanması gerekmektedir. Bu konuda derneğimizin talepleri adaylara ulaştırılmıştır.
Emekli aylıklarında eşitsizliğe çözüm getirilmesi için 2000 sonrasında emekli olanların intibakları yapılmalıdır. Prim kazançları ve prim ödeme gün sayıları aynı olanlara, emekli oldukları tarihlere bakılmaksızın, intibak kriterleri belirlenerek emekli aylıkları yeniden hesaplanmalıdır. 2000 öncesi
emeklilere yapılan intibak kuralları, aynı şekilde 2000 sonrasında emekli olanlara da uygulanmalıdır.Emekli aylıklarının hesaplanmasında temel bir kriter olan gelişme hızında yapılan değişikliklerin emekli aylıklarının hesaplanmasında dikkate alınmaması, emekli aylıklarında kayıplara neden olmuştur. Bu nedenle, 2000 sonrası intibak daha da önem kazanmıştır. 2000 sonrası dönemde emekli olanların taban aylıklarına ilişkin seri bilinmemektedir. Aylıkların, 1000 liranın altında kalmasının yarattığı mağduriyete çözüm olarak getirilen ve Şubat 2019 itibariyle ödenen
1000 lira yetersiz kalmıştır. Esas olan taban aylıkların günün koşullarına göre tespit edilmesidir. Asgari emekli aylığının insanca yaşamaya yetecek bir seviyede belirlenmesi öncelikli taleplerimizden 2000 sonrası dönemde emekli olanların emekli aylıklarının karma bir sistemle hesaplanmasının getirdiği kayıplara çözüm getirilmelidir. Karma bir sistem yerine bütün dönemleri kapsayan tek bir emekli aylık hesaplanması benimsenmeli, sigortalı süre arttıkça emekli aylıkları da artmalıdır. Bunun yapılması için aylık bağlama oranları ve güncelleme katsayılarında eşitlik sağlanmalıdır. Bu şekilde, emekli aylıkları arasındaki eşitsizlik ve dönemsel adaletsizliklere de çözüm getirilmiş olacaktır.
Gelir ve aylıkların artışında, altı aylık tüfe oranlarının dikkate alınması, aylıkları düşük kalan emeklileri korumaktan uzak kalmıştır. 407 maddeden oluşan enflasyon sepetinin, emeklilerin harcamalarını temsil yüzdesi sınırlı kaldığından, genel enflasyona göre yapılan artışlar yetersiz kalmıştır. Emeklilerin gida harcaması payı, yüzde 38 olmasına rağmen tüfe sepetindeki oran düşük kaldığından, genel enflasyonu aşağıya çeken bir özellik göstermektedir. Bu nedenle, ücretliler ve aylık alanların harcamalarını esas alan ücretliler geçinme endeksi oluşturulmalıdır.TÜİK tarafından yapılan hesaplamalar, emeklileri mağdur eden bir uygulamaya dönüşmüştür.KDV ve OTV oranları yüzde 8-18 arasında değişmesine rağmen, emeklilere vergi iadesi karşlığı olarak ödenen ek ödeme yüzdeleri olan 4-5 arasında değişen oranlar, en az yüzde 8.9'a yükseltilmelidir. 2006 öncesi dönemde, emeklilerin harcamalarına yüzde 15 vergi iadesi yapılması dikkate alındığında, ek ödeme oranlari yetersiz kalmıştır. Bu uygulamayla, emekliler vergi iadesi mağduru olmuştur.Emeklilere dini bayramlar öncesinde ödenen ikramiyeler, 2019 yilı ve sonraki yıllar için emekli aylıkları artışına endekslenecek güncellenmelidir.Sağlık hizmeti alınmasında aylıklarından kesilmekte olan katkı payları, emekliler üzerinde büyük bir yük olmustur. Emekli aylıklarının yetersiz kaldığı bir dönemde, ikinci kez sağlık primi ödemesine dönüşen katkı paylarından, emekliler muaf tutulmalıdır. Sosyal güvenlik sisteminin normu aile yardımı desteği olarak getirilmelidir gereğince, kamu çalışanlarına ödenen aile yardımı, tüm emeklilere de,aile yardımı desteği olarak getirilmelidir.”
(Haber-Ercan Demir)
