Tios Antik Kenti, Zonguldak’ın Çaycuma ilçesine bağlı Filyos Beldesinde yer ağlıyor. MÖ 7. yüzyılda bir Milet kolonisi olarak kurulan kent, Klasik ve Helenistik dönemler boyunca birçok krallığın egemenliği altında kaldı.
Kaynaklarda yer alan bilgilere göre;
M.Ö 70 yılında Roma egemenliği altına giren kent, Bizans İmparatorluğu döneminde bir piskoposluk merkezi olmuş. 1261 yılından itibaren Cenevizlerin; 15. yüzyıl başlarında ise Osmanlı İmparatorluğu’nun yönetimi altına girmiş. Osmanlı döneminde kent, küçük bir balıkçı köyü yerleşimine dönüşmüş.
Antik çağlar boyunca Karadeniz’de önemli bir liman kenti durumunda olan Tios, nehir ve deniz taşımacılığı sayesinde balık, şarap, tahıl gibi ürünlerin ticaretinin yapıldığı bir merkez durumuna gelmiş.
Filyos’ta tarihi gün yüzene çıkarmak için 2006 yılından bu yana yürütülen kazılarda bir akropol, akropol üzerinde MÖ 6. yüzyıla tarihlendirilen yapı kalıntıları, bir Orta Çağ kilisesi, Roma dönemine tarihlendirilen korinth düzeninde bir tapınak ve tapınağın batısında MS 10-12. yüzyıllara tarihlendirilen bir mezar şapeli bulundu. Kentte görülebilen diğer yapılar arasında antik bir liman ve mendirekleri, Roma dönemine tarihlendirilen bir tiyatro, hamam yapıları, su kemeri olduğu düşünülen bir yapı, çeşme kalıntısı ve nekropol alanı yer almaktadır.
Tios, bölgede en iyi korunmuş antik kenttir. Modern yerleşimin antik kentin dışında yer alması da kentin korunması ve araştırılması açısından önemli bir fayda sağlar.
KAYMAKAN İNCELEME YAPTI
Çaycuma Kaymakamı Adem Kaya, Antik Tios Kenti Kazı Başkanı Prof. Dr. Şahin Yıldırım ile birlikte Tios Amfi Tiyatro'da süren çalışmaları yerinde inceledi. Yetkililerden bilgi alan Kaymakan Kaya, yaz aylarının gelmesi ile birlikte bölgenin hareketleneceğini, yerli ve yabancı turist akımına uğramasını beklediklerini ifade etti.
