Son dönemde işverenler tarafından sıkça karşılaşılan durumlardan biri, ticari araçlara kesilen trafik cezalarının ardından Sosyal Güvenlik Kurumu’ndan (SGK) gelen “sigortasız işçi çalıştırıldığı” yönündeki bildirimlerdir.
Bu uygulama, Emniyet Genel Müdürlüğü ile SGK arasında yapılan veri paylaşım protokolü kapsamında yürütülmektedir. Protokol gereğince, ticari araç sürücüsüne kesilen trafik cezaları belirli bir süre içinde SGK’ya bildirilmektedir.
Eğer ceza yazılan kişi, işverenin sigortalı çalışan listesinde yer almıyorsa, sistem bu kişiyi “sigortasız çalışan” olarak değerlendirmekte ve işverene sigorta girişi ile aylık bildirgeyi vermesi için yazı göndermektedir. Bu noktada hemen telaşa kapılmaya gerek yok! Ticari araçta ceza yiyen her kişi, sizin çalışanınızdır diye bir dayatma hukuken her zaman geçerli değildir.
Bu noktada, SGK Başkanlığı’nın 04.08.2021 tarihli ve 28780188 sayılı “TPC” konulu genel yazısı büyük önem taşımaktadır. Söz konusu yazıda şu ifadeler yer almaktadır:
“Öncelikle iddialar ve olay, toplumun sosyo-kültürel yapısı, gelenekleri ve ekonomik koşulları çerçevesinde hayatın olağan akışı içinde vuku bulabilecek türden olup olmadığına göre ve her somut olayın özellikleri dikkate alınarak değerlendirilecek, ilgililerin Kurumca yapılan işlemlerden ve idari yaptırımlardan kurtulmak amacıyla bu iddiaları öne sürdüğü şeklinde önyargılı bir tutum ve iddiaları baştan reddeden bir yaklaşım sergilenmeyecektir.”
Bu hüküm, yapılan itirazlara karşı SGK tarafından yapılacak değerlendirmelerde her olayın kendi koşulları içinde, hayatın olağan akışına uygun olarak ve önyargısız şekilde incelenmesi gerektiğini ortaya koymaktadır.
Dolayısıyla, işverenlerimizin bu tür yazılar aldıklarında;
• Ceza yazılan kişinin gerçekten işyerinde çalışıp çalışmadığını,
• O tarihte aracın kimin kullanımında olduğunu,(eş,çocuk,kardeşe emanet verme)
• Aracın farklı bir amaç veya kişi tarafından (örneğin bakım, test, taşeron,kiralama,şahsi kullanım vb.) kullanılıp kullanılmadığını
belgelemeleri ve durumu mali müşavirine de danışmak sureti ile yazılı olarak SGK’ya açıklamaları gerekmektedir. SGK bu duruma ılımlı yaklaşmakta olup, mantıklı ve belgeli her açıklamayı kabul ederek çoğu zaman sorunu işlemden cezasız olarak kaldırmaktadır.
Her trafik cezasının, sigortasız işçi çalıştırıldığı anlamına gelmeyeceği; olayın toplumun sosyal gerçekleri ve iş hayatının doğal akışı içinde değerlendirilmesi gerektiği unutulmamalıdır.
İşverenlerimizin, bu süreçte hak kaybı yaşamamaları için SGK Başkanlığı’nın söz konusu genel yazısındaki ilkelere dayanarak savunmalarını süresi içinde detaylı ve belgeli şekilde sunmaları önerilmektedir.
📌 Sonuç Olarak:
Ticari araçlarda sizin dışınızdaki şoföre kesilen trafik cezaları, SGK nezdinde doğrudan “sigortasız işçi” sonucuna yol açmamakta olup, makul ve mantıklı açıklama ile bu sorun ortadan kaldırılabilir.
Her somut olay kendi içinde değerlendirilmeli, SGK’nın 04.08.2021 tarihli genelgesi doğrultusunda gerekli belgelerle kuruma yasal süresinde izah edilmelidir.
Saygı ve sevgilerimle….
